polderhemel | Veel water op komeet

De komeet 67P/Churyomov-Gerasimenko blijft in het nieuws. De Europese ruimtesonde Rosetta die zijn baantjes rond de komeet trekt heeft op meer dan honderd plekken blootliggend oppervlakte-ijs gevonden. De plekken zijn slechts enkele meters groot.

Veel ijs

Dat kometen veel ijs bevatten was al langer bekend. Dat heeft men kunnen vaststellen door onderzoek van de uitstoot van kometen. Maar nu is het ijs ook rechtstreeks waargenomen door de sonde. Op de ijsplekken is de oppervlaktehelderheid tien maal groter dan gemiddeld. Vaak worden de ijsplekken gevonden onderaan steile hellingen waar door erosie rotsblokken afbreken van de hellingen. Daardoor komt het inwendige heldere ijs bloot te liggen. De ijsplekken worden over het algemeen op schaduwrijke plaatsen gevonden. Het ijs ziet er blauwer uit dan zijn omgeving; een aanwijzing dat het waterijs betreft. In laboratoriumproeven met door mineralen vervuild ijs is gebleken dat na een tijd onder invloed van zonlicht zich een heel dun donker laagje vormt aan de oppervlakte. Dat is ook de reden waarom kometen aan hun oppervlak over het algemeen donker van tint zijn. Maar vindt er een beschadiging plaats, bijvoorbeeld door een afbrekend rotsblok, dan komt het inwendige ijs bloot te liggen: een heldere plek. Aan de hemel valt deze week te bekijken: ZON- EN MAANTIJDEN (zaterdag 4 juni) Zon op: 05.19 uur; onder 22.03 uur. Maan op: 23.13 uur; onder 09.41 uur (zondag). MAAN – Op donderdag 2 juli is het om 04.20 uur Volle Maan (geheel zichtbaar, sterrenbeeld Boogschutter). Na deze dag neemt de schijngestalte weer af en verplaatst de maan zich naar de ochtendhemel. PLANETEN – Kort na zonsondergang zijn de heldere Jupiter en de stralende Venus in het westen te zien tot tegen middernacht. Ze staan dicht bij elkaar aan de hemel, maar de onderlinge afstand in de ruimte bedraagt nog vele honderden miljoenen kilometers. Helaas zijn ze steeds korter zichtbaar. Ze verwijderen zich weer van elkaar. Bij het invallen van de duisternis verschijnt Saturnus laag in het zuiden.

Meteoren

Vanaf 3 juli kunnen er af en toe een paar meteoren verschijnen vanuit de richting van sterrenbeeld Steenbok. Het zijn de Alfa-Capricorniden. Dit hemelgebied staat tegen 04.00 uur in het zuiden. Kijk eerder richting zuidoosten, anders is het al te licht. René Elings Meer info: R.P. Elings, tel. 0527-699142 / 06-51931417; e-mail: rpelings@hotmail.com