POLDERHEMEL | Vreemde kuren in 't heelal

• Regio
Sinds 1977 vliegt de Voyager 1 door het heelal.

Sinds 1977 vliegt de Voyager 1 door het heelal. (illustratie, © NASA/JPL-Caltech)

De verst van de aarde verwijderde ruimtesonde, Voyager 1, vertoont vreemde kuren. Het toestel bevindt zich op 23 miljard kilometer van de aarde.

Aflevering 1383

25 MEI – 1 JUNI

Storing in data AACS

De sonde lijkt normaal te werken en ook opdrachten netjes uit te voeren. Alleen de data van de standregel- en controlesysteem AACS die we hier op aarde binnenkrijgen zijn corrupt, dat wil zeggen dat er onzin binnenkomt. Omdat het signaal voldoende sterk blijft kan worden gesteld dat standregelsysteem wel goed werkt: de antenne is keurig op de aarde gericht. Normaal zou de sonde bij zo’n storing zichzelf in veilige modus moeten zetten, zodat technici de oorzaak van het probleem kunnen achterhalen. De veilige modus is echter niet ingetreden. Het opsporen van de oorzaak van de storing is niet eenvoudig. Signalen zijn 20 uren onderweg om de afstand tussen Voyager 1 en de aarde te overbruggen. We zien na een commando pas na 40 uren resultaat. Mocht de oorzaak achterhaald worden, dan kan wellicht met een softwareupdate of het inzetten van een backupsysteem aan boord het probleem worden opgelost.

Aan de hemel valt deze week te bekijken:

ZON- EN MAANTIJDEN (zaterdag 28 mei)

Zon op: 05.23 uur; onder 21.46 uur.

Maan op: 04.33 uur; onder 19.48 uur.

MAAN – De schijngestalte van onze natuurlijke satelliet neemt verder af en de maan is nog steeds aan de ochtendhemel zichtbaar. Op maandag 30 mei is het om 13.30 uur Nieuwe Maan (onzichtbaar, sterrenbeeld Stier). Enkele dagen later verschijnt de maan weer aan de westelijke avondhemel.

PLANETEN – In de ochtend zijn vrij kort vóór zonsopkomst een viertal planeten te zien van oost tot zuidoost: Venus, Jupiter, Mars en (verder naar rechts) Saturnus. Ze staan erg laag aan de hemel. Op zondag 29 mei zien we in de ochtend een nauwe samenstand van de planeten Jupiter en Mars. Het helderheidsverschil is opvallend! Kijk er met een kijker naar. Gebruik hem om deze planeten goed te zien. Venus is vrij lastig waar te nemen omdat de planeet zo dicht bij de horizon staat.

Meteoren

Nog enkele Eta-Aquariden kunnen nog verschijnen. Ze komen uit de richting van de sterrenbeeld Waterman; ’s ochtends vroeg in het zuidoosten. Na 28 mei is het gedaan met ze.

René P. Elings, tel. 0527-699142; e-mail: rpelings@hotmail.com